Македония. Етнография и Статистика
В. Кѫнчовъ
II.
Статистика
36. Битолска Каза
№ по ре-дъ |
Име на населеното мѣсто |
Брой на населението |
||||||||||||
Българи | Турци | Чер-кези | Гръци | Арнаути | Власи | Евреи | Цигани | Разни | Всичко | |||||
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
|||||||||
1 | Битоля (Манастиръ) | 10000 | 10500 | 1500 | 7000 | 5500 | 2000 | 500 | 37000 | |||||
2 | Буково | 1490 | 1490 | |||||||||||
3 | Кръстево (Кръстофоръ) | 280 | 280 | |||||||||||
4 | Бистрица | 245 | 245 | |||||||||||
5 | Кравари | 160 | 160 | |||||||||||
6 | Орѣхово | 260 | 260 | |||||||||||
7 | Олевени | 230 | 230 | |||||||||||
8 | Злокукяни | 500 | 500 | |||||||||||
9 | Барешани | 360 | 360 | |||||||||||
10 | Канино | 60 | 190 | 250 | ||||||||||
11 | Велушина | 920 | 920 | |||||||||||
12 | Градешница | 540 | 540 | |||||||||||
13 | Кишава | 700 | 700 | |||||||||||
14 | Острецъ | 550 | 550 | |||||||||||
15 | Драгошъ | 800 | 800 | |||||||||||
16 | Раково | 850 | 850 | |||||||||||
17 | Битоше | 580 | 580 | |||||||||||
18 | Света Петка | 550 | 550 | |||||||||||
19 | Обсирено | 260 | 60 | 320 | ||||||||||
20 | Клабучища | 750 | 100 | 850 | ||||||||||
21 | Негочани | 500 | 150 | 650 | ||||||||||
22 | Лажецъ | 340 | 400 | 740 | ||||||||||
23 | Породинъ | 300 | 190 | 490 | ||||||||||
24 | Жабяни | 240 | 100 | 340 | ||||||||||
25 | Егри Горно | 70 | 50 | 120 | ||||||||||
26 | Егри Долно | 240 | 240 | |||||||||||
27 | Егри Срѣдно | 190 | 190 | |||||||||||
28 | Букри | 75 | 75 | |||||||||||
29 | Кенали (Крѣменица) | 2200 | 2200 | |||||||||||
30 | Меджитли | 500 | 500 | |||||||||||
31 | Аккечели | 130 | 130 | |||||||||||
32 | Кара Ханъ | 500 | 500 | |||||||||||
33 | Кимово | 560 | 560 | |||||||||||
34 | Вакъвъ | 390 | 390 | |||||||||||
35 | Егри Вакъвъ | 135 | 135 | |||||||||||
36 | Обтичари | 380 | 380 | |||||||||||
37 | Поешоо (Поешово) | 210 | 210 | |||||||||||
38 | Бори Мечка | 70 | 70 |
237
№ по ре-дъ |
Име на населеното мѣсто |
Брой на населението |
||||||||||||
Българи | Турци | Чер-кези | Гръци | Арнаути | Власи | Евреи | Цигани | Разни | Всичко | |||||
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
|||||||||
39 | Ноаци (Новаци) | 450 | 450 | |||||||||||
40 | Логоварди | 420 | 420 | |||||||||||
41 | Баляникъ | 160 | 160 | |||||||||||
42 | Рибарци | 210 | 210 | |||||||||||
43 | Гнеотино | 300 | 300 | |||||||||||
44 | Бродъ | 490 | 490 | |||||||||||
45 | Гърдино (Гърдиново) | 90 | 90 | |||||||||||
46 | Сливица | 230 | 230 | |||||||||||
47 | Скочи Виръ | 425 | 425 | |||||||||||
48 | Велео Село | 110 | 110 | |||||||||||
49 | Тепавци | 354 | 354 | |||||||||||
50 | Гнилежъ | 130 | 130 | |||||||||||
51 | Пологъ | 160 | 160 | |||||||||||
52 | Ченгелъ | 95 | 95 | |||||||||||
53 | Грумази | 80 | 80 | |||||||||||
54 | Орео (Орѣхово) | 160 | 90 | 250 | ||||||||||
55 | Паралоо (Паралово) | 195 | 195 | |||||||||||
56 | Суходолъ | 300 | 50 | 350 | ||||||||||
57 | Ношпалъ | 240 | 240 | |||||||||||
58 | Вранявци | 230 | 230 | |||||||||||
59 | Балденци | 185 | 185 | |||||||||||
60 | Добромиръ | 416 | 416 | |||||||||||
61 | Агларци Горно | 180 | 50 | 230 | ||||||||||
62 | Агларци Долно | 170 | 60 | 230 | ||||||||||
63 | Далбеювци | 255 | 85 | 340 | ||||||||||
64 | Дедебалци | 200 | 50 | 250 | ||||||||||
65 | Радоборъ | 320 | 320 | |||||||||||
66 | Добрушево | 590 | 590 | |||||||||||
67 | Чарлий Горно | 120 | 120 | |||||||||||
68 | Чарлий Долно | 325 | 325 | |||||||||||
69 | Подмолъ | 250 | 250 | |||||||||||
70 | Лопатица | 210 | 210 | |||||||||||
71 | Трапъ | 206 | 206 | |||||||||||
72 | Чарма | 357 | 357 | |||||||||||
73 | Влахларъ | 200 | 200 | |||||||||||
74 | Емрлеръ | 120 | 120 | |||||||||||
75 | Бѣла Църква | 500 | 500 | |||||||||||
76 | Обършани | 540 | 540 | |||||||||||
77 | Руфци (Пашино Руфци) | 450 | 450 | |||||||||||
78 | Вогани | 160 | 160 | |||||||||||
79 | Свети Тодори | 210 | 210 |
238
№ по ре-дъ |
Име на населеното мѣсто |
Брой на населението |
||||||||||||
Българи | Турци | Чер-кези | Гръци | Арнаути | Власи | Евреи | Цигани | Разни | Всичко | |||||
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
|||||||||
80 | Подино Горно | 85 | 85 | |||||||||||
81 | Подино Долно | 115 | 115 | |||||||||||
82 | Дървеникъ | 415 | 415 | |||||||||||
83 | Иваньевци | 280 | 280 | |||||||||||
84 | Сърбци | 820 | 820 | |||||||||||
85 | Беранци | 540 | 540 | |||||||||||
86 | Вашарейца (Вощарица) | 350 | 350 | |||||||||||
87 | Лознани | 300 | 300 | |||||||||||
88 | Новоселяни | 100 | 100 | |||||||||||
89 | Църно Буки | 460 | 460 | |||||||||||
90 | Лисолай | 340 | 340 | |||||||||||
91 | Змирнево (Смирнево) | 90 | 90 | |||||||||||
92 | Кукуречани | 700 | 700 | |||||||||||
93 | Драгарино | 55 | 55 | |||||||||||
94 | Драгожани | 130 | 130 | |||||||||||
95 | Кочища | 320 | 320 | |||||||||||
96 | Змирнево Старо (Старо Смирнево) | 70 | 70 | |||||||||||
97 | Секирани | 160 | 160 | |||||||||||
98 | Църно Върфъ (Църни Върхъ) | 35 | 35 | |||||||||||
99 | Облаково | 350 | 350 | |||||||||||
100 | Лафци (Лахци) | 610 | 610 | |||||||||||
101 | Мечкарица | 26 | 26 | |||||||||||
102 | Чагоръ | 130 | 130 | |||||||||||
103 | Лопатица | 260 | 260 | |||||||||||
104 | Снѣгово | 45 | 45 | |||||||||||
105 | Обѣдникъ | 250 | 250 | |||||||||||
106 | Утово | 70 | 70 | |||||||||||
107 | Църнейцъ (Чърневици) | 500 | 500 | |||||||||||
108 | Стругово | 320 | 320 | |||||||||||
109 | Загориче | 140 | 140 | |||||||||||
110 | Суходолъ | 120 | 120 | |||||||||||
111 | Кудретино | 52 | 52 | |||||||||||
112 | Крагуево | 40 | 40 | |||||||||||
113 | Мургашево | 240 | 240 | |||||||||||
114 | Стрежево | 200 | 200 | |||||||||||
115 | Свинища | 85 | 85 | |||||||||||
116 | Кобалевци | 120 | 120 | |||||||||||
117 | Прѣсиле | 320 | 320 | |||||||||||
118 | Търновци | 450 | 450 | |||||||||||
119 | Смилево | 2200 | 2200 |
239
№ по ре-дъ |
Име на населеното мѣсто |
Брой на населението |
||||||||||||
Българи | Турци | Чер-кези | Гръци | Арнаути | Власи | Евреи | Цигани | Разни | Всичко | |||||
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
|||||||||
120 | Смилево Старо | 70 | 70 | |||||||||||
121 | Сухо Гърло | 55 | 55 | |||||||||||
122 | Могила | 850 | 850 | |||||||||||
123 | Карамани | 350 | 350 | |||||||||||
124 | Кърклино | 460 | 460 | |||||||||||
125 | Ращани | 90 | 90 | |||||||||||
126 | Оризари Горно | 236 | 236 | |||||||||||
127 | Оризари Долно | 440 | 440 | |||||||||||
128 | Трънъ | 240 | 240 | |||||||||||
129 | Кафтанджица | 22 | 22 | |||||||||||
130 | Смолево | 5 | 5 | |||||||||||
131 | Брусникъ | 755 | 755 | |||||||||||
132 | Доиво (Дихово) | 200 | 260 | 460 | ||||||||||
133 | Нижо Полье (Джинджо Полье) | 190 | 250 | 1590 | 2030 | |||||||||
134 | Магарево | 2400 | 2400 | |||||||||||
135 | Търново | 50 | 2400 | 2450 | ||||||||||
136 | Братинъ Долъ | 100 | 150 | 250 | ||||||||||
137 | Роотино | 400 | 400 | |||||||||||
138 | Цапари | 1420 | 1420 | |||||||||||
139 | Гявато | 1500 | 1500 | |||||||||||
140 | Кажани | 65 | 450 | 515 | ||||||||||
141 | Рамна | 210 | 230 | 440 | ||||||||||
142 | Лера | 180 | 340 | 520 | ||||||||||
143 | Доленци | 200 | 350 | 550 | ||||||||||
144 | Метимеръ | 100 | 100 | |||||||||||
145 | Маловища | 2300 | 2300 | |||||||||||
146 | Зулица | 254 | 254 | |||||||||||
147 | Чекърчи | 160 | 350 | 510 | ||||||||||
148 | Подземъ | 258 | 258 | |||||||||||
Нахия Демиръ Хисаръ (Желѣзнечкà Рѣка, Желѣзнецъ) | ||||||||||||||
149 | Прибилци | 450 | 450 | |||||||||||
150 | Слѣпче | 570 | 570 | |||||||||||
151 | Бѣлче | 100 | 100 | |||||||||||
152 | Света | 325 | 325 | |||||||||||
153 | Единаковци | 300 | 300 | |||||||||||
154 | Бараково | 72 | 72 | |||||||||||
155 | Вардино | 200 | 200 | |||||||||||
156 | Градище | 180 | 180 | |||||||||||
157 | Журже | 350 | 350 |
240
№ по ре-дъ |
Име на населеното мѣсто |
Брой на населението |
||||||||||||
Българи | Турци | Чер-кези | Гръци | Арнаути | Власи | Евреи | Цигани | Разни | Всичко | |||||
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
|||||||||
158 | Жванъ | 340 | 340 | |||||||||||
159 | Мрѣнога | 380 | 380 | |||||||||||
160 | Лѣсково | 260 | 260 | |||||||||||
161 | Бойща | 650 | 650 | |||||||||||
162 | Церово | 195 | 195 | |||||||||||
163 | Вирово | 350 | 350 | |||||||||||
164 | Слоещица | 650 | 650 | |||||||||||
165 | Кочища | 120 | 200 | 320 | ||||||||||
166 | Растоица (Растовица) | 170 | 170 | |||||||||||
167 | Ново село | 200 | 200 | |||||||||||
168 | Ракитница | 255 | 255 | |||||||||||
169 | Радево | 250 | 250 | |||||||||||
170 | Сопотница | 560 | 560 | |||||||||||
171 | Доленци | 330 | 330 | |||||||||||
172 | Брѣзово | 560 | 560 | |||||||||||
173 | Бабино | 430 | 430 | |||||||||||
174 | Баздерникъ | 350 | 350 | |||||||||||
175 | Желѣзнецъ | 320 | 320 | |||||||||||
176 | Златково | 37 | 37 | |||||||||||
177 | Церъ | 1560 | 1560 | |||||||||||
178 | Църско Горно | 250 | 250 | |||||||||||
179 | Църско Долно | 265 | 265 | |||||||||||
180 | Спространье | 560 | 560 | |||||||||||
181 | Велмевци | 800 | 800 | |||||||||||
182 | Илино Мало | 500 | 500 | |||||||||||
183 | Илино Голѣмо | 640 | 640 | |||||||||||
Крушовска Нахия | ||||||||||||||
184 | Крушово | 4950 | 400 | 4000 | 9350 | |||||||||
185 | Тръстеникъ | 95 | 95 | |||||||||||
186 | Острилци | 300 | 300 | |||||||||||
187 | Арильово | 90 | 90 | |||||||||||
188 | Дивяци Долно | 230 | 230 | |||||||||||
189 | Дивяци Горно | 285 | 285 | |||||||||||
190 | Пуста Рѣка | 300 | 300 | |||||||||||
191 | Зашле | 280 | 280 | |||||||||||
Прѣспа Ресенска Нахия (Горна Прѣспа) |
||||||||||||||
192 | Ресенъ | 2400 | 800 | 30 | 300 | 570 | 350 | 4450 | ||||||
193 | Янковецъ | 900 | 180 | 1080 | ||||||||||
194 | Избища | 232 | 232 |
241
№ по ре-дъ |
Име на населеното мѣсто |
Брой на населението |
||||||||||||
Българи | Турци | Чер-кези | Гръци | Арнаути | Власи | Евреи | Цигани | Разни | Всичко | |||||
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
|||||||||
195 | Леорѣка (Лѣва Рѣка) | 285 | 285 | |||||||||||
196 | Крушье | 370 | 370 | |||||||||||
197 | Буково | 120 | 90 | 210 | ||||||||||
198 | Кривени | 450 | 450 | |||||||||||
199 | Златари | 370 | 370 | |||||||||||
200 | Съпотско | 420 | 75 | 495 | ||||||||||
201 | Бно [1] | 500 | 500 | |||||||||||
202 | Ехла | 380 | 380 | |||||||||||
203 | Дупени | 462 | 462 | |||||||||||
204 | Лажци | 120 | 150 | 6 | 276 | |||||||||
205 | Царедворъ | 650 | 350 | 25 | 1025 | |||||||||
206 | Перово | 590 | 590 | |||||||||||
207 | Дърмени | 415 | 225 | 640 | ||||||||||
208 | Езерени | 240 | 240 | |||||||||||
209 | Подмочани | 480 | 90 | 570 | ||||||||||
210 | Бѣла Църква Долна | 160 | 105 | 265 | ||||||||||
211 | Бѣла Църква Горна | 110 | 180 | 290 | ||||||||||
212 | Козякъ | 180 | 30 | 210 | ||||||||||
213 | Стипона | 30 | 30 | |||||||||||
214 | Прѣлюбье | 48 | 48 | |||||||||||
215 | Покървеникъ | 220 | 220 | |||||||||||
216 | Волкодери | 90 | 90 | |||||||||||
217 | Шурленци | 120 | 120 | |||||||||||
218 | Отешово | 40 | 40 | |||||||||||
219 | Лѣскоецъ (Лѣсковецъ) | 92 | 92 | |||||||||||
220 | Стенье | 168 | 168 | |||||||||||
221 | Петрино | 78 | 78 | |||||||||||
222 | Гопешъ | 2460 | 2460 | |||||||||||
223 | Туманецъ | 360 | 360 | |||||||||||
Нахия Долна Прѣспа | ||||||||||||||
224 | Грънчари | 165 | 300 | 465 | ||||||||||
225 | Райца | 84 | 84 | |||||||||||
226 | Самати | 30 | 85 | 115 | ||||||||||
227 | Курбиново | 200 | 200 | |||||||||||
228 | Преторче | 138 | 138 | |||||||||||
229 | Сливница | 120 | 6 | 126 | ||||||||||
230 | Крани | 180 | 200 | 130 | 510 | |||||||||
231 | Хървати (Ървати) | 160 | 100 | 65 | 325 | |||||||||
232 | Брайчино | 340 | 340 | |||||||||||
233 | Любойно | 550 | 40 | 590 |
1. се чете като единъ звукъ.
242
№ по ре-дъ |
Име на населеното мѣсто |
Брой на населението |
||||||||||||
Българи | Турци | Чер-кези | Гръци | Арнаути | Власи | Евреи | Цигани | Разни | Всичко | |||||
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
Хр. |
Мух. |
|||||||||
234 | Николаецъ | 186 | 30 | 70 | 286 | |||||||||
235 | Щърбово | 114 | 114 | |||||||||||
236 | Дупени Долно | 220 | 220 | |||||||||||
237 | Рѫмби | 196 | 100 | 296 | ||||||||||
238 | Медово | 100 | 100 | |||||||||||
239 | Германъ | 680 | 125 | 805 | ||||||||||
240 | Рудари | 270 | 270 | |||||||||||
241 | Опаа | 60 | 60 | |||||||||||
242 | Щърково | 165 | 165 | |||||||||||
243 | Пъпли | 180 | 210 | 390 | ||||||||||
244 | Дрѣново | 70 | 70 | |||||||||||
245 | Лѫнгъ | 150 | 150 | |||||||||||
246 | Оровникъ | 150 | 150 | |||||||||||
247 | Буковикъ | 120 | 120 | |||||||||||
248 | Бесвиня | 390 | 390 | |||||||||||
249 | Винени | 155 | 155 | |||||||||||
250 | Ахилъ (Айлъ) | 60 | 60 | |||||||||||
251 | Нивица | 400 | 400 | |||||||||||
252 | Граждино | 276 | 276 | |||||||||||
253 | Орѣхово | 172 | 172 | |||||||||||
254 | Търново | 100 | 100 | |||||||||||
255 | Дроботища | 90 | 90 | |||||||||||
256 | Ракицка | 300 | 360 | 660 | ||||||||||
257 | Горица | 285 | 285 | |||||||||||
258 | Глѫмбоча (Глѫмбочани) | 248 | 248 | |||||||||||
259 | Шулинъ | 270 | 270 | |||||||||||
260 | Горица Долна | 42 | 42 | |||||||||||
261 | Койнско | 60 | 60 | |||||||||||
262 | Пустецъ | 410 | 410 | |||||||||||
263 | Ляйтиза | 70 | 70 | |||||||||||
264 | Зърновско | 250 | 250 | |||||||||||
265 | Церя | 120 | 120 | |||||||||||
266 | Зорочка | 105 | 105 | |||||||||||
__ | Незаписани | 700 | 700 | |||||||||||
Всичко |
88811 | 2446 | 14370 | 200 | 650 | 12346 | 22995 | 5500 | 3245 | 500 | 151061 |
За Битолскиятъ Вилаетъ имаме на рѫцѣ една статистика отъ вилаетското салнаме за 1305 год. (1888). Споредъ тая статистика въ Битолската Каза има мухамедани 50 497 д. Въ това число влизатъ турци, помаци, арнаути, черкези и около 2/3 отъ циганитѣ. Христия-
243
нитѣ сѫ отбѣлѣзани въ двѣ графи: „булгаръ” и „урумъ.” Подъ първото име се разбиратъ българи екзархисти. Тѣ сѫ означени 36 494. Подъ второто име се разбира българитѣ патриаршисти (прѣди 10 години значително число, а сега много намалѣли), власи, и арнаути християни; тѣ сѫ означени 33 077. Всичкото число на християнитѣ е 69 561. Евреи сѫ отбѣлѣзани 4 264.
Споредъ нашитѣ числа християнското население заедно съ разнитѣ (чужденци християни) достига 112 900 жители, а мухамеданското около 31 660. Трѣбва да отбѣлѣжимъ, че въ нашата статистика сѫ прибавени къмъ Битолската Каза 12 села, отбѣлѣзани на края на таблицата, които спадатъ въ Долна Прѣспа, а се числятъ сега къмъ Корченската Каза, която е вънъ отъ Македония. Тия села обаче по-рано сѫ припадали къмъ Битолската Каза и вѣроятно е, че влизатъ въ смѣтката на турската статистика, която е доста стара. Разницата между турскитѣ числа и нашитѣ е много голѣма. Тукъ тя произлиза не толкозъ отъ лошавото воденье на турскитѣ статистики, колкото отъ умишлено измѣняванье на числата. Умишлено въ салнамето сѫ намалени християнитѣ и увеличени мухамеданитѣ. Числата въ нофузнитѣ книги сѫ други. Това официално фалшифициранье на статистикитѣ е правено и за другитѣ кази отъ Битолския Вилаетъ. Ние ще го посочимъ по-добрѣ въ Прилѣпската Каза.
Статистиката на Ростковски за Битолския Вилаетъ е правена по турски официални данни, за това числата на кѫщитѣ сѫ доста вѣрни, обаче числото на населението на селата не е могло всѣкога да бѫде прѣсмѣтано добрѣ. Споредъ тая статистика въ Битолската Каза има 68 908 славяни, 10 778 турци, 19 060 арнаути, 17 471 власи и 4 270 евреи. [1] Особено погрѣшни сѫ числата, които Ростковски дава за двѣтѣ Прѣспански нахии. Тѣ сѫ вземени отъ стари турски тефтери и не сѫ провѣрени. Всичкото помашко население е записано като арнаутско. Числото на жителитѣ е извънредно малко споредъ кѫщитѣ. [2] Въ Ростковски нѣма послѣднитѣ 10 села, отбѣлѣзани въ нашата таблица, които броятъ 1 860 жители.
Въ Верковичовата статистика е отдѣлена Прѣспа въ особена Ресенска Каза. Освѣнъ това, тамъ всичкото турско население криво е записано като помашко, сѫщо тъй голѣма часть отъ арнаутитѣ сѫ минати въ графата на помацитѣ. Най-послѣ за християнското
1. Живая Старина, Годъ девятый, Вып. 1. стр. 69.
2. Въ гр. Ресенъ на 787 кѫщи са дадени 2225 жители: по-малко отъ 3-ма на кѫща; въ с. Царедворъ на 196 кѫщи са дадени 456 жители: по 2-3 жители на кѣща! И въ другитѣ села се падатъ по 8 или 4 и най-много до 5 души, когато тамъ по-малко отъ 6 души на кьща неможе се смѣта ни въ едно село.
244
население сѫ дадени много голѣми числа, а за мухамеданското много малки. Споредъ Верковича въ двѣтѣ съединени кази има българи 98 942 д., власи 30 325 д., помаци само мѫже 7 980 д., арнаути мѫже 4 473 души.
Пловдивската статистика за Битолската Каза е правена сѫщо възъ основа на турскитѣ официални данни, както и оная на Ростковски. Това най-добрѣ се вижда отъ реда на селата, който въ двѣтѣ статистики е единъ и сѫщъ, само че Пловдивската статистика почва съ Крушовската Нахия. Числата на кѫщитѣ въ тия двѣ статистики сѫ много близки, а населението въ Пловдивската е извънредно намалено. Прѣспа е отдѣлена въ двѣ особенни кази. Числото на жителитѣ е: българи 38 948, мухамедани 10 437, власи 9 887, евреи 1 279, гръци 6, цигани 200.